Препорака за блогери: Ставете банер од #АМАН

Во знак на поддршка за движењето АМАН, го поставувам следниов банер во мојот блогрол. Сторете го и вие истото ако сметате дека поскапувањата што се под контрола на државата се неоправдани и треба да се развијат и спроведуваат транспарентни и отчетни механизми за добро владеење.

Линкот на банерот е препорачливо да води кон настанот на Фејсбук, а повеќе информации за движењето има на нивниот блог Граѓанска иницијатива АМАН и на твитер преку хаштагот #АМАН.

Башка, блогов беше меѓу првите што извести за протестите на македонски (Блогспот, Блогерај) и англиски јазик.

Интернет мора да падне - наредба од Штабот на Комитетот | #член16

This post is also available in | Овој пост е достапен и на
- македонски преку Блогерај:  Интернет мора да падне - наредба од Штабот на Комитетот | #член16
- English: Macedonia: The Internet must Fall - an Order from the Committe HQ | #член16

Потплати, откупи, присвој, заплаши или ако не може, уништи постоечки медиуми. Отвори портали „кои често објавуваат навредливи информации и директни напади на поединци, фирми, компании“. Спроведувај хајки против неистомисленици - лажни лустрации, дискредитации, чистки. Не спроведувај Кривичен законик кога твои пропагандисти со говор на омраза поттикнуваат раздор и меѓуетничка нетрпеливост. 

Доведи ја ситуацијата со слобода на изразување до бедно ниво.

Потоа објави „решение“: Интернетот „мора да се регулира“!

Накратко: Унгарско сценарио во банана-држава.

***

Затоа што со новите законски „решенија“ опфаќаат поттикнување цензура преку законот за навреда и клевета, измени на Кривичниот законик со кој се намалуваат казните за говор на омраза и ограничувањето на можностите за работа на странски дописници... Дознајте повеќе за напорите на активистите од Македонија кои настојуваат законодавниот процес да се постави на демократски основи и приклучете се!

• Проглас за афирмација на слободата на изразување – од мрежата Фронт за слобода на изразување
• Дискусија на Твитер #член16 – хаштаг наречен според членот на Уставот кој забранува цензура

• Анализа на Предлог-законот за граѓанска одговорност за навреда и клевета од ЦРМ
• Опасност од цензура преку новиот закон за навреда и клевета – реакција од Метаморфозис
• За затемнувањето – од Слободен софтвер Македонија

Две минути омраза

This post is also available in | Овој пост е достапен и на
- македонски преку Блогерај:  Две минути омраза
- English: Two Minutes Hate

Кусо објаснување за Две минути омраза на Википедија 

 Две минути омраза е поим кој се споменува во романот 1984 од Џорџ Орвел и означува период во денот кога членовите на Партијата во општеството на Океанија мора да гледаат филм во кој се прикажани непријателите на Партијата (особено Емануел Голдстајн и неговите следбеници) и да изразат омраза кон нив.

Филмот и неговите звучни и визуелни елементи (кои вклучуваат и непријатна бучава која Орвел ја опишува како да е „од некоја чудовишна машина што работи без масло“) се форма на перење мозок за членовите на Партијата, со цел да се западнат во треска на омраза кон Емануел Голдстајн и тековната супердржава-непријател. Очевидно, честа појава е оние кои ќе ги обземе ваквата омраза и физички да го напаѓаат теле-екранот, како што тоа го прави Џулија во текот на сцената.

Во книгата, намената на омразатa е да се задоволат притаените чувства на нелагодност и омраза поради цензурираниот живот што го водат граѓаните. При тоа, воведен е и годишен фестивал наречен Недела на омразата како екстраполација на секојдневниот двоминутен период...

Опасност од цензура преку новиот закон за навреда и клевета

Ја пренесувам реакцијата на Метаморфозис и препорачувам сите блогери, форумџии, твитерџии, фејсбукчии и интернетџии да го сторат истото за да се создаде јавна дебата, оти ако се усвои законот каков што е предложен, итекако ќе им влијае директно на животот. Властите реагираат на негативен PR, особено ако реакциите дојдат од многу страни и тие што реагираат не потклекнат под неминовните иницијални притисоци. Еден позитивен пример е недонесувањето на законот за младина во 2011.

Деловите од Предлог-законот за граѓанска одговорност за навреда и клевета кои се однесуваат на комуникација преку интернет може да доведат до целосно затворање за можностите за јавна дебата преку сајтови регистрирани во Македонија и преку поттикнување цензура го кршат Член 16 од Уставот на РМ, предупредува Метаморфозис, фондација за интернет и општество од Скопје.

Предлог-законот, кој моментално е на прво читање во Собранието, содржи и делови кои се однесуваат на работата на „провајдери на интернет-услуги“ при што како такви експлицитно се споменуваат портали, но самиот термин провајдер не е дефиниран прецизно па може да се однесува и на било кој друг вид онлајн услуга: обезбедување пристап воопшто, апликација за директен муабет меѓу корисници, форуми, агрегирање и пренасочување кон содржини, сервиси за водење блогови, особено оние кои дозволуваат коментирање од трети лица под постовите, итн.

Со оглед на досегашните искуства од примена на нејасно дефинирани поими во пракса, самиот судија ќе треба да одлучи дали „провајдер на интернет-услуги“, односно соучесник ќе го смета и блогер кој „дозволил“ на коментар под негов пост некој непознат да остави коментар кој е навредлив за трето лице, или пак да се појави линк кон некој друг блог или сајт кој евентуално содржи навреди или клевети за трето лице.

Основниот член кој се однесува на интернет е член 11, кој вели:

Одговорност на провајдерот на интернет-услуги

Член 11

(1) Провајдерот на интернет услуги превзема одговорност, заедно со авторот, за надоместување на штетата која произлегува од овозможување на пристап до навредливи или клеветнички информации.

(2) Провајдерот на интернет услуги не одговара за изнесена навреда или клевета како резултат на овозможување пристап до навредливи или клеветнички информации под услов доколу:

1) докаже дека авторот на информацијата објавена на веб порталот не дејствувал под директна или индиректна контрола или влијание од страна на провајдерот на интернет услугата, и

2) докаже дека не бил свесен ниту трeбал да биде свесен дека навредлив или клеветнички материјал е објавен на веб порталот, или, во рок од 24 часа откако станал свесен за навредливиот и клеветнички карактер на објавениот текст или информација, ги превзел сите технички и други мерки за отстранување на таквата информација. Барање за отстранување на информација може да поднесе и оштетеното лице.

Со оглед на тоа што секој провајдер на интернет-услуги, односно администратор на веб-сајт, има технички можности за контрола на сите содржини (во крајна линија форма на контрола е бришење односно отстранување на сајтот од веб) спротивно на принципот за презумпција на невиност, со овој член сопствениците се ставаат во ситуација да мора да ја докажуваат дека биле невини, наместо оној кој ги тужи да треба да понуди докази за нивната вина односно зла намера.

Законов ќе ги обврзе порталите да цензурираат содржини објавени од нивните корисници по барање на „оштетеното лице“, не по судски налог врз основа на докажан и осуден прекршок.   На пример, некој владин функционер може да биде навреден од изнесување докази за негова корупција. Ако провајдерот не може да докаже дека сторил сè да му го спаси угледот тогаш се соочува со иста одговорност за содржините како граѓанинот кој ги објавил.

Со оглед на тоа што се изложуваат на ризик да платат казни до 27.000 евра, многу е веројатно дека  провајдерите на интернет-услуги, за да не ризикуваат тужби ќе оневозможат објавување било какви содржини генерирани од корисниците или во најдобар случај ќе бришат сè за што ќе добијат барање. Во спротивно повторно се изложени на трошоци бидејќи ќе бидат приморани да вработат модератори (адвокати и проверувачи на факти) кои однапред ќе може да проценат за секој коментар дали е навредлив или клеветнички, како и барем по 3 администратори кои ќе бидат на располагање во три смени односо 24 часа 7 дена во неделата (и за време на викенди и државни празници) за навремено да одговорат на сите барања за бришење во рок од законски пропишаните 24 часа .

Можностите за арбитрарна злоупотреба кои би ги отворило донесувањето на ваков закон, преку поттикнување провајдерите на интернет-услуги од сите општествени сектори, а особено од приватниот и од граѓанското општество, да воведат процедури за цензура на содржините генерирани од нивните корисници, го ставаат во директна спротивност со основните принципи на слобода на говор и забраната на цензурата содржани во член 16 од Уставот на Република Македонија.

Член 16

Се гарантира слободата на уверувањето, совеста, мислата и јавното изразување на мислата.
Се гарантира слободата на говорот, јавниот настап, јавното информирање и слободното основање на институции за јавно информирање.
Се гарантира слободниот пристап кон информациите, слободата на примање и пренесување на информации.
Се гарантира правото на одговор во средствата за јавно информирање. Се гарантира правото на исправка во средствата за јавно информирање. Се гарантира правото на заштита на изворот на информацијата во средствата за јавно информирање.
Цензурата е забранета.

Метаморфозис ги повикува пратениците во Собранието на РМ да го одбијат усвојувањето на законот во ваква форма. Донесување на законски решенија кои буквално може да влијаат на економскиот опстанок на било кој од корисниците на интернет-услуги, кои сочинуваат над 60% од населението во Македонија, заради искажано мислење на интернет и со кои буквално се наложува на е-издавачите да развијат механизми за цензура доколку не сакаат да бидат изложени на опасност од драконски парични казни се во целосна спротивност на основното човеково право на слобода на изразување и Уставот на РМ.

Поради комплексноста и сеопфатноста на последиците од усвојувањето на овој закон, Метаморфозис смета дека процесот на донесување мора да се изведе инклузивно и во согласност со Упатството за начинот на постапување во работата на министерствата за вклучување на засегнатите страни во постапката за изготвување закони усвоено со уредба на Владата на РМ (Сл. Весник на РМ бр. 150 од 27.10.2011 г.) и достапно на веб-локацијата на Вицепремиерот за економија, согласно правната рамка за Процена на влијанието на регулативата (ПВР), вклучително Кодексот за консултации со јавноста за време на подготвувањето на регулативата и Прирачникот за проценка на влијанието на регулативата, достапни на веб-локацијата на Министерството за информатичко општество и администрација.  Во тој процес мора да бидат вклучени сите засегнати страни, почнувајќи од провајдерите на интернет-услуги до самите граѓани-корисници на интернет-услуги, блогерите, активните корисници на социјални мрежи и читателите на медиумски портали кои го изразуваат своето мислење преку коментари, како и претставниците на приватниот, граѓанскиот и образовниот сектор, особено експертите за човекови права. За конструктивна проценка на ефектите од законот преку споредбени анализи со странство во процесот мора да бидат вклучени и релевантните меѓународни институции, првенствено Високиот претставник на ОБСЕ за слобода на медиумите, како и меѓународните организации кои се занимаваат со заштита на слободата на говор.

Таквиот процес отсуствува во случајот на Предлог-законот за граѓанска одговорност за навреда и клевета, кој до моментот на објава на оваа реакција не е објавен на официјалните владини веб-локации: ЕНЕР – единствениот национален електронски регистар на прописи на РМ и порталот за модерни јавни расправи е-Демократија.мк. Доколку Владата на РМ и Собранието имаат намера овој закон да има позитивни последици по развојот на демократијата и подобрување на квалитетот на животот во Македонија законот мора да се повлече од собраниска процедура и процесот да се спроведе од почеток.

Метаморфозис ги повикува  сите општествени чинители, почнувајќи од индивидуалните граѓани, преку невладините организации, образовните и научните институции, приватните фирми, особено провајдерите на интернет-услуги, медиумите и е-издавачите, како и владините тела, особено оние задолжени за заштита на правата и слободите на граѓаните, активно да се вклучат во процесот на спречување на донесување на ова и било кое друго законско „решение“ кое нуди и најмала можност за загрозување на слободата на изразување во Република Македонија.

Метаморфозис ја упатува оваа реакција до надлежните институции на Република Македонија и  општата јавност, како и Високиот претставник за слобода на медиумите на ОБСЕ и до меѓународните организации кои работат на заштита на човекови права: ЕДРИ – Европски дигитални права, Амнести Интернешнал, Индекс он цензоршип, Хјуман рајтс воч и Репортери без граници.

Марвеловиот Тор на арапски - не е бог

This post is also available in | Овој пост е достапен и на
- македонски преку Блогерај: Марвеловиот Тор на арапски - не е бог
- English: Marvel's Thor in Arabic - Not a God

Египетската новинарка и блогерка Аза Могази пренесе интересен интеркултурен факт во врска со арапскиот превод на стриповите за Тор од Марвел, врз кои била извршена религиозна цензура:

Со арапскиот превод воопшто не ни беше кажано дека тој бил еден стар нордиски бог. Арапскиот превод го претстави Тор како борец, не како бог...

Попатно, еве една дискусија од арапски форум за стрипови за Тор. Повеќето учесници се согласуваат дека стриповите за Тор не смее да се преведуваат или објавуваат на арапски затоа што признаваат пагански бог.

Следниов скен од едно стрип-издание за Тор на арапски е од гореспоменатиот сајт, Arabcomics.net. Според Аза, преводот гласи: „Тор... (господарот) на громот. Легендата станува вистина.“ Стрипот бил преведен и објавен во Либан и дистрибуиран низ целиот арапски свет (22 земји во кој арапскиот е мајчин јазик).

Арапска верзија на Марвеловиот Тор

Монотеизмот, односно одрекувањето на постоењето на сите други богови освен еден, е една од основните поставки на јудаизмот, христијанството (Стар Завет, Прва Божја заповед, наведена во Исход 12:1-17 и Второзаконие) и исламот (поглавјата 47:19 и 28:70 на Куранот). За луѓето кои живеат во секуларни општества може да е тешко да замислат како ваквите доктрини може буквално да се применуваат со цел на контрола или изменување на уметнички дела или други производи. Нема докази дека нецензурираните стрипови кои како инспирација за суперхерои користат приказни за старовремски богови водат кон возобновување на античките политеистички религии, било нордиски било медитерански (присутни во Вондер Вуман и Тин Тајтанс на ДЦ, на пример).





Моето лично искуство како дете што растеше во систем кој го нарекувавме социјализам, додека на Запад го викаа комунизам или тоталитаризам, е дека во посебениот случај на Југославија во осумдесеттите барем на стриповите за суперхероји немаше цензура. Иако системот официјално промовираше атеизам, немаше широк прогон на религиозните луѓе - всушност, „националните“ религиозни институции како Македонската православна црква и Исламската верска заедница беа дел од системот. Ниту пак овој официјален атеизам (одрекување на постоењето на сите богови) значеше цензура или менување на приказните за религиозни ликови, било пагански било монотеистички. Особено не во стриповите. Светското наследство, како и митологиите кои историски имале врска со тие простори исто така беа слободно реупотребувани од домашните автори, било да се дел од мејнстримот поддржан од државата или алтернативци. (Забелешка: Искуството на прилично либералниот југословенски комунизам беше многу различно во однос на степенот на угнетување и цензура од земјите на Варшавскиот договор).

--- Во други научнофантастични дела ---

Мотиви од нордиската, германската односно англо-саксонската митологија често се користат од американските автори на научна фантастика, поради очигледните врски на таа култура со англиската. Меѓу најинтересните вакви дела би издвоил две што ги истражуваат врските помеѓу нордиските („викиншките“) и арапските/блискоисточните култури и митологии. Плус случајно користат ист збор во насловот:

• „Јадачи на мртвите“ (неофицијален превод на Eaters of the Dead) од Мајкл Крајтон, книга која е основа за филмот „Тринаесеттиот воин“ (The 13th Warrior). Во нив се опишува контактот и соработката помеѓу викинзи и човек кој доаѓа од Багдадскиот Калифат. Филмот има некои добри сцени, но книгата е многу побогата со (псевдоисториски и историски) детали што ја прават посочна. 
• „Јадачи на животот“ (The Life Eaters) - стрип-албум по сценарио на Дејвид Брин со цртеж на Скот Хамптон, заснован на приказната од новелата „Тор го среќава капетан Америка“ (Thor Meets Captain America) добитник на наградата Хуго која во бивша Југославија ја имаше објавено загребски Сириус во бројот 133 (хрв. „Tor susreće kapetana Ameriku“).

Скопје 2014: Утната година на изградба на зградата на МНР

Дали кога се подига зграда на неа се пишува годината кога била замислена, или кога била изградена? На новата зграда на МНР, дел од Скопје 2014, стои римскиот број MMIX = 2009, а сега е 2012 година и уште се гради...

Зградата на МНР во изградба, 18 август 2012 година.

Според фалшливиот натпис, стои дека зградата е изградена
во MMIX, односно 2009 година. Ретроактивност?

 Бесплатна поука за безмилосните фушерајски трошители на народни пари:

• 2012 = MMXII
• 2014 = MMXIV

Оваа математичка неписменост како да се надоврзува на неписменост во врска со користење на латинскиот јазик на споменикот „мала копија на Бранденбуршка порта“ со четири коњи, односно случајот со Justicia (вид цвеќе) наместо Justitia (правда).

• Грешка на споменик во Жена Парк?
• Авторот се јави: Justicia било загатка а не грешка

Бонус: Погледот на Камени Мост, симболот на (старо?) Скопје.

Други луѓе укажуваат дека зградата на МНР покажува и други примери на некомпетентност од видот „покондурено сељаштво“ преку статуите (ФБ):

• Ајван доктор: Лудилото продолжува

НБА во Микијев забавник, 1982 година

Во „Микијев забавник“ број 399, објавен на 21.V.1982 г., во рубриката за прашања од читателите НБА е претставена како студентска аматерска лига.

Насловната страница од „Микијев забавник“ бр. 399, 21.05.1982.
Кликнете на сликите за поголеми верзии.

Во бивша Југославија, поголем дел од стрип-изданијата наменети за деца беа доста интерактивни (интересно е како денешниот интернет во голема мерка ги одразува потребите кои ги задоволуваа). Во скоро сите имаше или одговори на писма од читатели, како и рубрика за наоѓање пријатели за допишување. Обично беа претставувани прилози од целата земја, со што весниците давале придонес кон развојот на општествена кохезија. Во „Микијев забавник“, издание на белградската Политика (кое беше објавувано на јазикот кој тогаш се нарекуваше српско-хрватски на кирилица и латиница, како и на словенечки) прашањата од читателите беа поделени на подрубрики Мали тајни, Музика и Спорт на 2 страница, а потоа на цела 23 стр. има и слична рубрика „Стајино свезнање“ со прашања од науката („Зашто камилата пие толку малку вода?“).

Стр. 2 и 3 од Забавникот, со рубриката за прашања и одговори.

Во делот „Спорт“ е поместено прашањето од читател од Словенија, во превод на македонски:

На кој кошаркашки натпревар е постигнат рекорден број погодоци и колку изнесувал?
- Рајко Рудолф, Литија

Кошарката е меѓу најпопуларните и најбрзите игри со топка. При средби на добро разиграни тимови топката со голема брзина преминува од рака в рака и тогаш, при скоро секој напад, обично се постигнуваат погодоци. Рекорден број постигнати кошови на еден натпревар се случил во решавачката средба на студентското првенство на САД, на кое се собираат најдобрите аматерски кошаркари (sic), кога учествувале „Келтикс“ (sic) и „Лејкерс“.
Мотото на овој натпревар бил: на противникот да му се дадат што повеќе кошови. Играчите го дале својот максимум оти знаеле дкеа победникот на средбата ќе биде и првак. Кога бил огласен крајот на средбата, на семафорот вкупниот број постигнати бодови дошол до неверојатните 340 кошови (sic). Овој резултат претставува светски рекорд по постигнатиот број кошови. Победиле „Келтикс“ со 178 спрема 162 кошеви, кои ги постигнале нивните противници.

Интересно е да се проверат фактите во врска со овој напис (за што нè лажеле комунистите - како што пародираа на К-15):

• Не е наведено кога и каде се случил рекордерскиот натпревар. Можеби на редакцијата на „Микијев“ податокот им е од тогашно издание на Гинисова книга на рекорди. Не успеав да најдам на нет нешто повеќе за неа. Можеби колегите од Мак НБА или Оф-сајд може да посочат извори?
• НБА не е и не била аматерска студентска лига, туку професионална.
• Пишува дека на натпреварот наводно биле постигнати 340 (178 + 162) кошови (анг. field goals), ама изгледа дека се мисли на поени (анг. points)? Еден кош може да донесе 1, 2 или 3 поени.

Македонија: Пожар во планините над Гостивар

Возејќи од Стража кон Гостивар, синоќа приквечер снимив пожар на врвот од една од планините што се гледаат десно од патот. Дали може да препознаете за која планина се работи, односно кое е селото веднаш под запалениот врв?

Ако кликнете на сликите ќе се отворат поголеми верзии. На сајтот на Дирекција за заштита и спасување нема свежи информации. Споредувајќи го Гугл мапс со вест од Макфакс, изгледа се работи за с. Лакавица.

Пожарот беше видлив од патот што се спушта од Стража.
Ова одмориште сосе ѓубрето е на делницата пред Церово.

Малку зумирано се гледа дека пожарот е на врвот непосредно над едно село.

Протести против поскапувањата во Скопје и Битола

На 14 август 2012 година во Скопје и Битола беа одржани истовремени протести за укинување на одлуките на Регулаторната комисија за енергетика заради кои граѓаните на Македонија треба да плаќаат повеќе пари за струја, гориво и парно греење. Мото на мултиетничките протести беше извикот Аман! и на секој од нив се проценува (1, 2) дека учествуваа по околу 2000 луѓе. Учесниците изјавуваа дека ова е сериозна бројка за прв протест, организиран само преку Фејсбук и Твитер (#АМАН, претходно #струја), без поддршка на други структури и за време на летните одмори, кога голем број од населението е отсутно од овие градови.

На почетокот на протестот Аман! во Скопје, учесник зборува пред камери. Во позадина транспаренти со цитат од Кочо Рацин, на турски „Исклучи го телевизорот/вклучи го мозокот/исклучи го звукот/пушти глас!“ и  „Пази да не видат твоите дека твиташ на скапа струја!“

 Меѓу контроверзните одлуки на „независната“ комисија, чии членови ги има назначено семоќното мнозинство во Собранието се и укинувањето на периодот на поефтина струја во текот на работните денови и воведувањето обврска за плаќање еден вид арач по квадратен метар стан на скопска Топлификација дури и од луѓето кои немаат склучено или имаат раскинато договор  со нив. Еден од мотивите за поскапувањето е тоа што со зголемениот приход од ДДВ ќе се поднаполни државниот буџет кој постојано се празни преку разни преценети градби, фасади и споменици, како и за плати за пренатрупаната јавна администрација - 164 илјади службеници за 2 милиони жители.

(Додаток: Еден анонимен читател ми прати линк до сајтот на Собрание кој покажува дека актуелниот претседател на РКЕ, за кој Утрински весник вели дека е кадар на најголемата владеачка партија, е избран на 60 седница на Собранието од 15 јуни 2009 г., без расправа, со 56 гласа за, без против и без воздржани. Ме интересираше дали меѓу тие што гласале за имало и претставници на опозицијата, но ПДФ-документот со резултатите ми е нечитлив, има некоја грешка во конверзијата.)   

Аман! - протест во Скопје,  чело на поворката на бул. Климент Охридски со транспаренти на македонски и албански јазик

Ден пред протестите, блогерот Кирил Ефремовски напиша:

Повеќето од нас знаат дека цената на електичната енергија е инпут во секоја економија. Зголемувањето на цената на истата повлекува низа поскапувања кои многу наскоро (во септември) ќе ги почуствуваме сите, а најмногу ќе страдаат оние со најниски примања. Дополнително, од денес ќе плаќаме и поскап бензин (за еден месец поскапе скоро 15%) чија цена нужно ќе предизвика дополнитени поскапувања. Дали ќе останете рамнодушни на сето она што веќе почнува да се чуствува? 

Истиот ден, беше најавено дека наскоро ќе поскапи и лебот, а и дека ќе има нови задолжувања.

До сега, немам чуено за одговор од властите на барањата од граѓаните. Официјално ги игнорираат, во комбинација со тактика до сега беше да ги темпираат поскапувањата во сред одмори и да пуштат пропагандна офанзива за одвлекување внимание со лустрацијата, или замајувања со споредби со други земји од нивните мегафони.

Организаторите најавуваат дека протестите ќе продолжат и наредниот вторник.

Во продолжение следат уште фотографии од протестот во Скопје и линкови кон други извори.

Народот се собира пред почетокот на протестот во подножјето на Триумфалната Капија и „под нозе“ на зградата на ЕВН

Транспаренти: на албански „Исклучи го телевизорот, вклучи го мозокот...“ и „Доста е! Аман!“, а и на македонски, плус „Парите не се проблем/Пари нема!“... „Струјата моли/не пали ме/ќе те боли!“.

Поглед од под триумфалната капија Порта Македонија

Придвижување кон оближниот влез на зградата во која е сместена Регулаторната комисија за енергетика.

Чукање на портите на Регулаторна.

Поворката поминува покрај реклама со натпис „Воздржи се ако можеш“

Народот оди по бул. Димитрије Чуповски

Поворката се движи по бул. Климент Охридски кон Владата.

Леток за протестот закачен на излог на пропадната аптека на бул. Климент Охридски. Налепниците известуваат дека локалот се издава и дека претходно аптеката соработувала со државниот Фонд за здравство.

Раскрсницата пред Влада. Дел од поворката е преминат на бул. Илинден...

...додека останатите се на бул. Климент Охридски.

Поминување пред Влада. Наскоро фасадата ќе била заменета со барокна.

Линкови (ако знаете и за други, особено на блогови и други јавни веб-сервиси, додадете линк во коментар или со линкбек кон овој пост)

• Видео од Скопје: Атмосферата пред Регулаторна од А1он
• Фото од Битола преку Твитер 
• Фотогалерија од Битола на блогот Енергетска ефикасност (via Блогираме), велат повеќе фотки ставиле на нивната Фејсбук-страница
• Признавам, се срамам (via Блогираме)

Германија: Колку чини една бронзена скулптура на слободниот пазар?

This post is also available in | Овој пост е достапен и на
- македонски преку Блогерај: Германија: Колку чини една бронзена скулптура на слободниот пазар?
- English: Germany: What is the Free Market Price of a Bronze Sculpture?
- në gjuhën shqipe në portalb.mk: Në Maqedoni luanët më të shtrenjtë se kudo

Интересно е да се види цената на бронзени статуи во ситуирано пазарно стопанство, наспроти оние купени во услови на партиска контрола на државните средства за јавни набавки.

Пролетоска, во Берлин наидов на продавница за разно-разни уметнички и декоративни дела. Пред неа беа изложени неколку бронзени скулптури на животни - во природна  големина или нешто помали. Претпоставувам намената им е да украсуваат дворови или домови на побогати луѓе кои сакаат да се претстават како љубители на природата и уметноста.

Бронзени статуи на животни изложени на улица пред
продажна галерија во Берлин, Германија во мај 2012 г.

Скулптурата на мечка, со приближни димензии од 80 x 130 x 150 cm, чини 5.800 евра.

Шепа од статуа на мечка со цена.

Од аспект на тематика, мечкава може да се спореди со бронзените лавови од Скопје 2014. Тие се со сличен или помал уметнички квалитет и од прилика двојно поголеми. Тоа би значело дека за нив е потребно 4 пати повеќе бронза, оти треба да се пополни волумен во 3 димензии.

Четирите лава на мостот „Гоце Делчев“ државниот буџет наводно го чинеле 2,3 милиони евра. До душа, сосе постаменти, на кои се поставени квазиисториски рељефи од типот Аристотел го учи идниот апсолутистички владетел Александар, дека демократијата е основа на слободата, напишано со некоја чудна мешана азбука. Испаѓа дека еден лав е од прилика 570 илјади евра, сосе постамент. Дури и пресметковната цена на самиот лав да е... што знам... петтина од комплетот со постаментот, пак испаѓа дека за таквата скулптура се платени над сто илјади евра.

Не знам дали е споредливо, ама ако за да се излее иста мечка, само дупло поголема, би чинело 4 пати повеќе (~25.000 евра) - ако сметаме пропорционално со материјалот. Впрочем се работи за редимензионирање на истото дело за кое авторскиот хонорар е вклучен во основната цена, значи е помал или еднаков на неа минус цената на бронзата и леењето. Дури и зголемувањето на мечката да чини и 10 пати повеќе (60.000 евра) пак останува голем расчекор со цената на лавиштата. Можеби во таа цифра е разликата меѓу слободен пазар и стопанство кое е комбинација на социјалистичка договорна економија и феудализам.

Парадоксални свадбарски песни

Свадбите се поврзани со радост, градење заедница, меѓусебна доверба, плодност, среќна иднина... Парадоксално е што содржината на песните одбрана од врвните свадбарски бендови како дел од нивниот репертоар е на сосем спротивни теми.

На пример, дел од изборот на песни од „забавниот“ дел што го имам слушано по свадби во Македонија последниве неколку години... свирени во весел аранжман:

• Suspicious Minds (Elvis Presley) - закана од раскинување поради параноична сомничавост
• I will Survive (Gloria Gaynor) - тешење сама себеси по раскинување
• Billy Jean (Michael Jackson) - типот нејќе да признае дека бебето на трудната Били Џин е негово
• Hit the road, Jack (во стил на Ray Charles) - жената го брка мажот/дечкото што не го бива
• (I can't get no) Satisfaction (Rolling Stones) - незадоволство поради комерцијализмот и сексуалните фрустрации
• Đurđevdan (Bijelo Dugme) - жалење за изгубена љубов: „а ја нисам с оном коју волим“ (оваа се свири во „народниот“ дел, со ора)
• A i ti me iznevjeri (Bijelo Dugme) - прељуба, па депресија
• Kafana je moja istina (Toma Zdravkovic) - мажот алкохоличар се правда, бара прошка
• Dajte vina hocu lom (Harid Džinović) - лечење депресија со алкохолизам: „nek' sviraju nek' me razbole, kad me njene oci ne vole“.

Среќа, не се сите такви, на пример застапена е и Celebration (Kool and the Gang), која е ем забавна ем весела во сите свои аспекти. Но би било интересно да се испита кој е критериумот за избор на песни од страна на бендовите - веројатно мелодијата и ритамот. Веројатно важен фактор е дали публиката го разбира или мисли на текстот.

Не дека во рамки на секој ритуал нема простор и за невеселите аспекти на животот, на пример, порано свадбите почнуваа и со народната „Черешна се од корен корнеше“, која во стил на словенска антитеза се обраќа на тажните чувства на невестата која се разделува од мајка си, ама во контекст на најава на понатамошната веселба поради новиот стил на живот. Но тоа е веројатно премногу експлицитно на оваа денешница.

Фалквинге за роевите наспроти традиционални хиерархии. Видео од ре:публика

This post is also available in | Овој пост е достапен и на
- македонски преку Блогерај: Фалквинге за роевите наспроти традиционални хиерархии. Видео од ре:публика
- English: Falkvinge on swarms vs traditional hierarchies. A re:publica video
 
Добри вести! Организаторите на конференцијата ре:публика (re:publica, #rp12) пред неколку дена ги објавиле снимките од дел од сесиите. Некои од нив се скапоцени, па планирам да ги препорачувам или да се повикувам на нив во соодветни контексти.

За почеток, погледнете ја презентацијата (на англиски) од Рик Фалквинге, основачот на Шведската пиратска партија, за нивните искуства при креирање активистичко движење засновано на структура на „рој“ (анг. swarm), поврзано со примена на принципите на слободен софтвер. Некои од неговите поуки се сосем спротивни на логиката користена од традиционалните хиерархиски организации, како класичните политички партии.

На пример, Фалквинге го спомена „правилото Три пирати“ - ако три члена се согласат дека треба нешто да се направи, не им треба дозвола од раководството на партијата да го сторат тоа, или да зборуваат во име на организацијата. Досега тоа правило не било злоупотребено ниту еднаш.

Всушност, партиските водачи на секое ниво служат повеќе како организатори на заедниците или „домари“, кои се грижат за логистиката, додека самите членови решаваат што да се прави врз основа на своите способности, во однапред договорените рамки. „Луѓето нема да се придружат на ројот ако не ја знаат неговата цел!“ Ројот мора да има неприкосновена цел, која аксиоматски ограничува и ја дефинира причината за постоењето. Така, се избегнуваат детските болести на другите движења кои мора да се справуваат со новите членови кои имаат нови идеи што треба другите да прават.

Рик Фалквинге ја објаснува важноста на забавувањето при градење заедници
на конференцијата ре:публика во Берлин, 4 мај 2012. Фото: Филип Стојановски

Пиратската партија има развиено софтвер за интерна и екстерна комуникација (комплет со соопштенија за печат, оти традиционалните медиуми се се уште важни). Планираат да го објават како слободен софтвер летово, со цел да помогнат и други активистички движења.

Го прашав Фалквинге дали таквиот софтвер, кој може да послужи и за следење на однесувањето на членовите и многу други работи, има некаква додадена вредност преку која помага организациите да станат подемократски, или пак може да биде злоупотребен од недемократски структури (за подобрување на нивната ефикасност). Тој одговори дека софтверот помага во израмнувањето на организациската хиерархија, односно во отстранувањето на растојанието меѓу избраните водачи, активистите, односно гласачите. Со тоа се создава страшен „демократизирачки ефект“ односно се гради меѓусебна доверба. Некој би можел да ги користи менаџерските функции на ваков систем „да поддржува диктатура“, но „тој не е изграден за тоа. Изграден е да им овозможи глас на сите, а диктатурите обично не го сакаат тоа, па нема ни многу да им биде од полза...“

Дали телевизиските оператори бележат што гледаме?

Секогаш кога некој ќе спомене гледаност на ТВ канали и емисии во Македонија на ум ми паѓаат неколку прашања поврзани со оваа област, оти од оние податоци што ми се достапни ми се чини како да не ја добиваме целосната слика, особено низ филтерот на медиумското покривање. Конечно да ги запишам.

„Приемник“ на МаксТВ со телевизор, прикажува цртан филм со Дак Доџерс
додека се бира друг канал на кој се прикажува „Донт вори би хепи“ од Боби Мекферин

Во Македонија, податоци за гледаност објавува фирмата АГБ Нилсен, која користи пиплметри, наводно во 400 домаќинства со 1300 испитаници. На сајтот не е објаснето дали и како одбраниот примерок е репрезентативен.

Во јавно достапните списоци за гледаност воопшто не фигурираат странски програми, а процентите се претставени како да се однесуваат на севкупната популација. Наспроти тоа, многу луѓе ми тврдат дека ретко гледаат домашни канали, туку претежно гледаат странски документарни или филмски програми, како НГ, Дискавери, Бумеранг или ХБО.

Дел од луѓето кои гледаат телевизија следат програма тотално независно од кабелските оператори и од приемот преку локални репетитори. Имаат поставено сателитски антени и „дримбокс“ - пиратски апарат за декодирање што се „храни“ со нови шифри преку Интернет.

• Дали ваквите корисници воопшто влегуваат во статистиките за „рејтинзи“ или се комплетно „занемарени“? 
• Дали ако се добие некој список во кој има проценка дека дадена емисија ја гледале Х%, тој процент се однесува на севкупното население или на многу помал дел од него? 
• Дали процентите се вадат само во однос на другите програми емитувани од домашните телевизии, без да се земе предвид бројот на гледачи на странските?

 Од друга страна, во Македонија има низа „дигитални телевизии“, а и некои други „кабелски“ оператори користат дигитална технологија. Според АЕК, на крајот на 2011 МаксТВ (IP TV) имала околу 40 илјади, а БумТВ (DVBT) 50 илјади претплатници, кабелските оператори 160 илјади и плус илјада и кусур легални сателитски приемници. Оние оператери што користат дигитални технологии сигурно може прецизно да ја мерат гледаноста кај нивните корисници, бидејќи целиот процес оди преку компјутери. Без оглед што претплатниците на било кој од овие сервиси сами по себе може не се репрезентативни за целото население, тие веројатно ги претставуваат побогатите слоеви (корелација со цените), па секако сознанијата што може да се извлечат за гледаноста би биле доста корисни.

• Дали дигиталните оператори бележат кој што гледа и прават профили по корисник?
• Дали се достапни анонимизирани статистичи податоци за гледаност на каналите, програмите, емисиите што ги пренесуваат?

Меѓународна поддршка за Маршот за мир

Една форма на поддршка за Маршот за мир кој се одржа во Скопје минатата сабота беше преку преводи на текстовите поврзани со него од страна на волонтерите на мрежата Глобал војсис.
Првиот пост, во кој се содржеше и најавата, до сега пренесен на 14 јазици. Основната верзија е англиската.

македонски	· Македонија: Марш за мир во сабота, 17 март
албански (Shqip)	· Maqedonia: Marsh i paqes të shtunën më 17 mars
унгарски (Magyar)	· Macedónia: Békemenet a gyűlölet ellen március 17-én
германски (Deutsch)	· Mazedonien: Friedensmarsch für Samstag, 17. März, geplant
француски (Français)	· Macédoine : Manifestation pour la paix et contre la xénophobie montante le samedi 17 mars
шведски (Svenska)	· Makedonien: Fredsmarch planerad till lördagen den 17 mars
шпански (Español)	· Macedonia: Marcha por la Paz programada para el sábado 17 de marzo
холандски (Nederlands)	· Macedonië: Vredesmars gepland op zaterdag 17 maart
италијански (Italiano)	· Macedonia: marcia della pace a sostegno della società multietnica
малагашки (Malagasy)	· Makedonia: Diabe Ho An’ny Fandriampahalemana Nokarakaraina Hatao Ny Sabotsy 17 Martsa
бугарски (Български)	· Македония: Марш за мир
српски (srpski)	· Makedinija: “Marš za mir” zakazan za subotu 17. marta
турски (Türkçe)	· Makedonya: Barış Yürüyüşü, 17 Mart 2012 – Cumartesi
англиски (English)	· Macedonia: March for Peace Scheduled for Saturday, March 17

Маршот за мир на бул. Илинден. Фото: Ванчо Џамбаски, под
Криејтив комонс наведи извор-некомерцијално-сподели под исти услови

Вториот пост исто така беше преведуван, ама во помала мерка.

шпански (Español)	· Macedonia: Marcha por la paz – Entusiasmo y controversia
македонски	· Македонија: Марш за мирот – ентузијазам и контроверзии
англиски (English)	· Macedonia: Peace March – Enthusiasm, Controversy
холандски (Nederlands)	· Macedonië: Vredesmars - enthousiasme en controverse

Ќе следат и уште написи, а веројатно и преводи, на истата тема…

„Девојчето што бере тутун“ меѓу традицијата и современието

Вечерва на Вечери на женски права се прикажува филмот „Девојчето што бере тутун“ на Билјана Гарванлиева, снимен во с. Коџалија и Радовиш.

Следи дискусија за можностите и перспективите на младите жени заробени помеѓу традицијата и современието на која ќе учествуваат Билјана Гарванлиева, Кристина Хаџи-Василева и Артан Садику.

Почеток од 19.00 ч, кино „Фросина“, влез слободен.

Зошто во Македонија нема стрипови за деца?

Недостатокот на издаваштво за стрипови за деца е силен економски индикатор кој укажува на отсуство на писмено население заинтересирано за развојот на нивните најмлади.

Изданија на Дизни од Србија, Хрватска и Бугарија (јануари-февруари 2012).

Македонија: Мраз во центарот на Скопје

Коловозите на главните булевари во центарот на Скопје се чисти, но тротоарите и помалите улички во општина центар се нерасчистени и смрзнати. Дел се прекриени со слоеви мраз, снег што се истопил па се смрзнал, комбинации од стврднат снег и фрлена „сол“ и слично. Весникот Фокус објави вест дека властите не сакале да објават вонредна состојба за да „докажат“ дека биле спремни за снегот.

.

Булевар Митрополит Теодосиј Гологанов, вечерта на 8 февруари.

Една уличка во близина на Универзална сала. Оваа и сликите под неа се направени на 9 февруари.

Разни видови слоеви и дупки во нив на ул. 9 мај

Ул 29 ноември е најголема сообраќајница во областа, изгледа сосем исчистена.

Снег претворен во мраз на ул. 20 октомври.

Тротоар на ул. Рајко Жинзифов.

Слоевите на ул. Никола Тримпаре.

Тротоарот пред Т.Ц. Буњаковец. Тротоарот на другата страна од бул. Партизански одреди изгледа сосем исчистен.

Има ли AKTA (ACTA) врска со Македонија?

Деновиве низ светот на големо се дискутира околу договорот АКТА (ACTA - Anti-Counterfeiting Trade Agreement, односно „Трговски договор против фалсификување“) и дел од таа дискусија се одвива и во македонските нови медиуми.

Написи со вести и објасненија може да се најдат на сајтовите на Метаморфозис, IT.com.mk, Ентер, Кајгана..., а релевантните линкови ги прибира и агрегаторот Пинг.мк.

Договорот АКТА, како и нему сличните закони во САД, СОПА и ПИПА, иако во моментов не се однесува директно на Македонија, сепак може да има големо влијание на корисниците на Интернет од земјава бидејќи сите ние користиме голем број сервиси и сајтови кои се наоѓаат во зони кои се под влијание на ваквите прописи, дури и ако се исклучи секогаш присутната можност нашата држава да се придружи, односно го прилагоди својот правен систем на нив.

 Договорот е потпишан од низа значајни земји, но не  ратификуван. На ниво на ЕУ, се чека да го ратификува Европскиот Парламент - кој може и да не го прифати и во таа насока се насочени напорите на активистите од континентот.

Сликичка од напис за АКТА на Радио МОФ

Следните медиуми на македонски јазик до сега имаат изразено интерес на темата (забележително е што повеќето не се домашни)

• Радио Слободна Европа: Ако САД го цензурираат интернет, цел свет ќе почувствува (20.01.2012)
• Дојче Веле: Слободниот интернет во рацете на приватни компании (05.02.2012)
• 24 вести: Контраверзниот и таен договор АКТА ќе ја ограничи интернет слободата (05.02.2012)

Следните блогови имаат објавено постови на оваа тема:

• Ендек: Интернетот е единствената слободна земја што остана (04.02.2012) 
• Анти-креативен трговски акт – сумарна анализа од Бојан Георгиевски и Андреј Дамески

 а на АКТА се однесуваат и постари постови, од времето на нејзиното иницирање:

• Сподели знаење: Другата страна на интелектуалната сопственост (26.04.2010)
• …пренесено и на Комуникации.нет: Другата страна на интелектуалната сопственост (26.04.2010)
• Ерборн: ACTA и јас (19.05.2010)

Знаете ли и за други извори?

Балкан: Онлајн платформа за следење на извештаи од области погодени со рекордните снежни врнежи

Пренесено од Глобал војсис на македонски. Авторка: Даница Радишиќ.


Овој пост е достапен и на:
English · Balkans: Online Platform Launched to Track Reports From Areas Hit by Record Snowfall

Од минатата недела, Балканот е погоден со големи снежни бури, какви што не се видени повеќе од една деценија. По необично долгиот период во кој немаше симптоми на типична балканска зима, минатата недела донесе скоро непрекинати врнежи на снег низ целиот регион, вклучително и брегот на Јадранско Море каде ретко паѓа снег.

Луѓе чистат снег со лопати од улица во Сараево. Рекордните снежни врнежи го парализираше транспортот во босанската престолнина, каде што е прогласена вонредна состојба. Фото: Сулејман Омербашиќ, авторски права © Demotix (5/02/12).

Српската државна телевизија, РТС, како и други медиуми во петокот известија дека Владата објавила вонредна состојба, додека граѓаните известуваа дека има критични ситуации низ целата земја и дека општинските служби слабо си ја вршеле работата при решавање на проблемот со снежните врнежи во голем дел од урбаните области.

Според написот насловен „Снегот ја блокира Србија, вонредна состојба во 27 општини, препорака да не се оди на училиште“ (на српски), началникот на секторот за вонредни ситуации на српското МВР, Предраг Мариќ, наводно изјавил во петокот:

Во 27 општини во Србија е прогласена вонредна ситуација заради јаките снежни врнежи. Мариќ на агенцијата Бета и рекол дека најтешка ситуација е во Сјеница, Ивањица, Пријепоље, Црна Трава и Сурдулица, каде висината на снежната покривка достигнала околу 2 метри. Според него, снабдувањето со струја е „релативно добро“, дефектите брзо се отстрануваат и нема долготрајни исклучувања на електричната енергија…

Мариќ исто така ја најави можноста за прогласување на општа вонредна состојба на државно ниво, што Владата го стори во неделата вечер, меѓу другото откажувајќи ја наставата во сите училишта во Србија најмалку до петок, 10 февруари.

Неколку работни акции беа организирани од онлајн заедницата во Србија и регионот за справување со снегот и во обид да се воспостави функционална состојба барем во урбаните области, како #lopataup, организирана од еден од лидерите на онлајн заедницата, Зоран Торбица и другите локални корисници на Твитер од Белград.

Во меѓувреме, Ал Џезира Балкан, неодамна воспоставената регионална редакција на мрежата за вести Ал Џезира, заедно со тимот на Ушахиди воспоставија платформа за следење на верифицирани информации за сите поврзани состојби, од блокирања на патиштата, снемување електрична енергија, до други критични точки и информации од целиот регион. Ушахиди е платформа базирана на слободен софтвер која служи за прибирање информации, визуализација и интерактивно мапирање која веќе беше користена во Србија веднаш по  земјотресот во Краљево (анг.) во ноември 2010 да се мапира и следи штетата во таа област.

Харис Алишиќ, раководителот на тимот за нови медиуми на Ал Џезира Балкан, ја објави платформата вечерта во неделата. Од тогаш многу членови на онлајн заедницата, меѓу кои и некои од авторите на Глобал војсис, се придружија на тимот на Ал Џезира-Ушахиди во улога на куратори кои ги следат и верифицираат извештаите од регионот.

Адаптираната платформа на Ушахиди е поставена на  официјалниот веб-сајт на Ал Џезира, додека извештаите може да ги праќа било кој преку следните канали:
- преку СМС на +387644218661
- преку Твитер со користење на хаштаговите #kolaps #sneg #snijeg #lopataup #iskljucenje
- преку е-пошта на oluja2012@aljazeera.net („бура2012“)
- или преку внесување информации директно во формулар на табот „испратете извештај“ (pošaljite izvještaj) на страницата на Ал Џезира

Доколку сакате да волонтирате, односно да вложите дел од своето време за мапирање на критични области и ви е позната употребата на онлајн алатки, контактирајте ги авторката на написов, или Харис Алишиќ преку Твитер, или оставете коментар на Глобал војсис, и ќе ве контактираме со повеќе информации за тоа како би можеле да помогнете. Исто така ве покануваме да праќате извештаи од својата област преку Твитер со користење на некои од горенаведените хаштагови, кои автоматски се собираат од платформата и потоа ги прегледуваат луѓе од тимот на Ал Џезира и волонтери.

Луѓе во Босна се обидуваат да бутнат кола заглавена во длабок снег. Фото: Сулејман Омербашиќ, авторски права © Demotix (5/02/12).

Напишано од Danica Radisic · Преведено од Филип Стојановски
Објавено на 7 февруари 2012 9:11 GMT