Климатските промени ги сотреле Танг и Мајите

Наводно, климатските промени се виновни (Дневник, 5.1.2007):

Пропаѓањето на династијата Танг, една од најзначајните во кинеската историја, како и пропаѓањето на високоразвиената цивилизација на Маите во Средна Америка може да се објаснат со големиот број климатски промени што ја зафатиле нашата планета. Научниците сметаат дека промените биле предизвикани од силните монсунски ветрови. Меѓународниот собир на научници го предводел Џералд Хог од Центарот за истражување на Земјата од Потсдам. Тој го поврзува исчезнувањето на двете големи култури и цивилизации со големите промени на климатските циклуси што се случиле меѓу 700 и 900 година. Ова тврдење е објавено во стручниот весник „Природа“ [Nature].

Еден од најголемите недостатоци на филмот „Апокалипто“ од Мел Гибсон, според критичарите-археолози, е што крајот на урбаната цивилизација на Мајите го става во времето кога Шпанците навлегуваат во Америка (16 век). Всушност, Мајите престанале да живеат во градови пет-шест века пред тоа.

Според Лери Гоник („Картун хистори 3“, стр. 115-123) проблемите на мултикултурната династија Танг биле финансиски. Во 780 почнале да бараат данок во пари наместо во натура од селаните. Тоа водело до осиромашување, па селански буни, итн. Ваков сличен потег во Византија довело до поддршка на востанијата на Ѓорѓи Војтех и Петар Делјан, ако добро се сеќавам...